Veelgestelde vragen over de WHOA

De Wsnp en WHOA zijn twee verschillende procedures. Met de WHOA kun je een faillissement voorkomen. De Wsnp is een wettelijk traject waarin je schulden oplost.

De Wsnp-regeling is voor natuurlijke personen en duurt 18 maanden. Daarna ben je schuldenvrij. De WHOA geldt voor alle bedrijven. Door je schulden te reorganiseren kun je door met je bedrijf of zonder faillissement stoppen. Het voordeel van de WHOA is dat het ondernemers een snelle oplossing biedt, omdat het een paar weken tot maanden duurt.

De WHOA geldt voor alle bedrijven, dus ook voor zzp’ers. Je moet wel rekening houden met kosten die bij het WHOA-traject horen.

Ook al doe je de voorbereiding van de WHOA zelf, je moet wel rekening houden met kosten. Voor het verzoek om bevestiging (=homologatie) van het akkoord bij de rechtbank heb je een advocaat nodig. Daarnaast betaal je griffierechten aan de rechtbank.

• Advocaat
  - 500-1.000 euro
• Griffierechten
  - Voor eenmanszaak: 2.626 euro
  - Voor besloten vennootschap, vennootschap onder firma, maatschap of commanditaire vennootschap: 6.617 euro

Als je een deskundige inschakelt die het hele traject voor je uitvoert, krijg je te maken met extra kosten:

• Herstructureringsdeskundige / insolventieadvocaat / financieel specialist: 5.000 euro.

Voor een eenmanszaak zijn de kosten in totaal ongeveer 8.626 euro. Voor de overige rechtsvormen is dat 12.617 euro. De bedragen zijn een schatting. Mogelijk komen daar nog extra accountantskosten en kosten voor waardering/taxatie van je bezittingen bij.

Met de WHOA-routekaart volg je stapsgewijs de weg van voorbereiding naar akkoord. In de routekaart lees je hoe dit werkt, wat je zelf kunt doen en waar je een advocaat voor nodig hebt. Daarbij lees je bij elke stap hoeveel dagen het ongeveer duurt.

De Belastingdienst speelt al snel een rol in het WHOA-traject: stap 1 is overleg met schuldeisers. De Belastingdienst heeft per 1 juli 2021 de Leidraad Invordering 2008 gewijzigd en verduidelijkt wanneer zij akkoord gaat met een WHOA-akkoord. De Belastingdienst stemt in met een WHOA-akkoord als:

• het akkoord schriftelijk is aangeboden en voldoet aan artikel 375 van de Faillissementswet (Fw)
• de wettelijke preferentie van de Belastingdienst voldoende tot uiting komt in het WHOA-akkoord; en
• het aannemelijk is dat het aangeboden akkoord door de rechtbank wordt gehomologeerd.

Ook dient de Belastingdienst in het aangeboden WHOA-akkoord beter af te zijn dan in geval van faillissement van de schuldenaar. En kan de vordering van de Belastingdienst niet worden omgezet in aandelen. Je kunt bij het Belastingkantoor of bij de BelastingTelefoon terecht voor vragen.

Daarnaast vind je op de website van de Belastingdienst informatie over kwijtschelding.

Natuurlijke personen kunnen de advocaatkosten vergoed krijgen. Dit geldt dus voor ondernemers met een eenmanszaak, vennootschap onder firma, maatschap, commanditaire vennootschap. De Wet op de rechtsbijstand (art 12) biedt deze mogelijkheid.

Het kan in principe wel, maar bedenk dat er bij een WHOA-traject ook proceskosten horen. Dan passen wellicht andere vormen van schuldregelingen zoals een minnelijk traject beter. In een minnelijk traject onderzoek je eerst of je zelf je problemen kunt oplossen. Daarna maak je afspraken met je schuldeisers om je schulden buiten de rechter om binnen 18 maanden zoveel mogelijk af te lossen. Je gemeente of een gespecialiseerde schuldhulporganisatie helpen je hiermee.

Een andere mogelijkheid is om financiering voor je schulden te zoeken.

Voor kleine mkb schuldeisers (50 werknemers of minder) zijn er extra mogelijkheden om het WHOA-akkoord af te wijzen:

• De rechter weegt of het WHOA-akkoord niet te nadelig is voor kleine mkb’ers.
• Als de waarde van de uitkering uit het akkoord minder is dan 20% van je vordering, dan is dit een reden voor de rechter om het akkoord af te wijzen. Er is wel een uitzondering: wanneer er een ‘zwaarwegende grond’ bestaat om minder dan 20% aan te bieden, dan moet de partij die het akkoord aanbiedt dit aantonen.

Het bedrijf moet werknemers en hun vorderingen (uit ontslag of transitie) 100% voldoen. Arbeidsovereenkomsten vallen namelijk buiten de WHOA volgens de Faillissementswet (Fw) (369 lid 4 Fw). Ook achterstallige pensioenpremies vallen buiten de WHOA. Een werkgever kan de WHOA dus niet gebruiken voor reorganisatie en ontslag van personeel zonder tussenkomst van het UWV, de rechter of betaling van een transitievergoeding.

Als je als schuldeiser een WHOA-traject in gang wilt zetten moet je de bevoegde rechtbank verzoeken een herstructureringsdeskundige aan te wijzen. De herstructureringsdeskundige biedt vervolgens namens de schuldenaar een akkoord aan.

Je zal twee tot drie herstructureringdeskundigen moeten voordragen die elk een offerte moeten opstellen. Deze partijen moeten onafhankelijk zijn.

Bedrijven met een grote schuldenlast kunnen een faillissement voorkomen met de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA). Met de WHOA kunnen ze zonder instemming van alle schuldeisers toch een akkoord bereiken op een schuldregeling. Als dat lukt, kan een bedrijf doorgaan met ondernemen. Ook bedrijven met onvoldoende overlevingskansen hebben baat bij de WHOA, omdat zij hiermee zonder faillissement kunnen stoppen.

De WHOA is er voor alle ondernemingen in Nederland. De wet biedt mogelijkheden voor bedrijven die toekomstperspectief hebben, maar ook voor bedrijven die dit niet hebben.

Bedrijven met toekomstperspectief

Met de WHOA heb je een instrument in handen om faillissement te voorkomen. Het idee daarachter is het ’reorganiserend vermogen’ van Nederlandse ondernemingen te stimuleren. Voordat de wet van kracht werd konden ondernemers proberen een regeling te treffen met schuldeisers. Vaak gingen niet alle schuldeisers met deze regeling akkoord, waardoor faillissement volgde. Met de WHOA zijn alle schuldeisers gebonden aan het akkoord wanneer dit door de rechter wordt vastgesteld. Je moet dan wel een levensvatbaar plan (onderhands akkoord) presenteren en minimaal 1 groep schuldeisers (klasse) vinden die hiermee instemt. Binnen de WHOA spreek je hier van een reorganisatie-akkoord.

Bedrijven zonder toekomstperspectief

De WHOA kan ook ingezet worden bij de financiële afwikkeling van een onderneming die geen overlevingskansen meer heeft. De WHOA maakt het mogelijk om gecontroleerd te stoppen terwijl je zeggenschap over je onderneming houdt. Hiermee kun je grote financiële schade voorkomen. Dit in tegenstelling tot een faillissement waarbij een curator je bedrijf overneemt en jij zelf geen inspraak meer hebt. Binnen de WHOA spreek je hier van een liquidatie-akkoord.

Er zijn twee soorten akkoorden binnen de WHOA: het reorganisatie-akkoord en het liquidatie-akkoord. Het doel van een reorganisatie-akkoord is het verminderen van schulden. Met een liquidatie-akkoord beëindig je je bedrijfsactiviteiten.

De voorwaarden van een reorganisatie-akkoord zijn:

• Je moet proberen partijen te laten instemmen met een plan voor het reorganiseren van je schulden.
• De advieskosten moeten in verhouding staan tot het bedrag dat de schuldeisers niet ontvangen.

De voorwaarden van een liquidatie-akkoord zijn:

• Er moeten middelen, bijvoorbeeld voorraden en inventaris, beschikbaar zijn voor lopende verplichtingen gedurende het WHOA-traject en voor advieskosten.
• De kosten van een WHOA-traject moeten in verhouding staan tot de hoogte van het bedrag dat schuldeisers inleveren. Het verschil tussen de opbrengsten uit een faillissement en de waarde die behouden blijft bij een WHOA-traject moet het traject rechtvaardigen.
• De transitievergoedingen voor het personeel hebben invloed op je WHOA-plan. Je moet rekening houden met deze personeelskosten, want er blijft dan minder over voor schuldeisers.
• De administratie moet in orde zijn.

Gaat een bedrijf bijna failliet? Dan kan het personeel een WHOA-procedure starten via de rechter. Een ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) kan een herstructureringsdeskundige aanvragen en met hem een WHOA-procedure starten. Een OR of PVT verdedigt de belangen van werknemers.

Een akkoord mag niet zorgen voor veranderingen in de arbeidvoorwaarden van het personeel.

Lees hier meer over de verschillende rollen tijdens een WHOA-procedure bij dreigend faillissement.

Als bij de schuldenaar sprake is van een persoonlijke borg-, garant-, of zekerheidsstelling, dan vervallen deze zekerheidsrechten met een WHOA-akkoord niet. Een voorbeeld van een persoonlijke zekerheidsstelling is als de directeur-grootaandeelhouder (dga) privé mee tekent voor een lening of hypotheek van de bv. Als de schuldeiser van de lening betrokken wordt bij een WHOA-akkoord van de bv, dan is het mogelijk dat de schuldeiser op basis van het akkoord maar een gedeelte van zijn oorspronkelijke vordering terugkrijgt. In dit geval mag de schuldeiser toch voor de hele oorspronkelijke vordering bij jou privé aankloppen. Dit staat in artikel 370 lid 2 Fw.
In de wet is ook opgenomen dat je als dga dit betaalde bedrag na afloop niet van de bv kan terugvorderen. De gedachte hierachter is dat de bv achteraf niet alsnog aansprakelijk is voor de hele schuld. De bv zou achteraf alsnog in de problemen kunnen komen en dan is het WHOA-traject voor niets geweest.

De wetgever heeft wel de bepaling opgenomen dat een schuldeiser nooit een groter bedrag ontvangt dan de hoogte van de vordering die bestond voor de goedkeuring van het WHOA-akkoord.

Als je in de drie voorafgaande jaren een mislukte poging hebt gedaan om op basis van de WHOA een akkoord tot stand te brengen, kan je zelf geen gebruik maken van de WHOA. Zie artikel 369 lid 5 Faillissementswet.

Het blijft dan nog wel mogelijk voor de schuldeisers of de aandeelhouders om een WHOA-traject te starten. De herstructureringsdeskundige bereidt dan een akkoord voor en legt deze voor aan de stemgerechtigde schuldeisers en aandeelhouders. Dit kan ertoe leiden dat er alsnog een akkoord tot stand komt.

Van 1 juni 2021 tot en met 31 mei 2024 kunnen mkb’ers die gebruikmaken van de WHOA een aanvraag doen bij Qredits voor een Corona-doorstartkrediet (TOA-krediet). Je kunt maximaal 100.000 euro lenen onder gunstige voorwaarden. Zo kun je je bedrijfsactiviteiten herstarten, uitbreiden of aanpassen. De belangrijkste voorwaarden voor de lening zijn:

• Je bedrijfsactiviteiten zijn (in de kern) winstgevend.
• Je bedrijf heeft goede afspraken gemaakt met schuldeisers.

In totaal stelt het Kabinet 200 miljoen euro beschikbaar voor leningen. Dit is onderdeel van het Time Out Arrangement (TOA).

Je kunt bij alle rechtbanken in Nederland terecht voor een WHOA aanvraag. Een overzicht van rechtbanken vind je op Rechtspraak.nl.